Siedziby ziemiaństwa
Między wsią a miastem

Typowi ziemianie żyli i pracowali na wsi. Mieszkali w swoich siedzibach zwanych dworami i pałacami, które były otoczone parkami. Dwór – symbol ziemiaństwa — postrzegany był zawsze jako element nieodłącznie związany z tą grupą społeczną. Jednocześnie istniał trwały związek między dworem a polskimi: kulturą, krajobrazem i historią. Zdecydowana większość siedzib ziemiańskich pochodziła z XVIII i XIX w. i przez pokolenia służyła swoim właścicielom. W miarę potrzeb i zgodnie ze zmieniającą się modą siedziby te były rozbudowywane i modernizowane.

Były gniazdem rodzinnym i symbolem trwania i siły polskiej tradycji. Niemal w każdej siedzibie znajdowały się cenne zabytki historyczne i dzieła sztuki. Obowiązkowy element stanowił, umieszczony na ścianach w jadalni lub salonie, cykl portretów przodków, który miał świadczyć o starożytności rodu. Na portretach podkreślano zasługi członków rodziny — jeśli piastowali wysokie stanowiska lub uczestniczyli w ważnych wydarzeniach historycznych.

Wielu ziemian posiadało pałace i mieszkania w mieście, do którego jeździli w interesach, na zebrania stowarzyszeń i instytucji pożytku publicznego, dla rozrywki podczas karnawału, do teatru i opery czy na zakupy. Ci, którzy stracili majątek, przenosili się do miast i tworzyli warstwę inteligencji, jednak często utrzymywali kontakty rodzinne i towarzyskie, prowadząc dotychczasowy styl życia.