Europa w Rodzinie
Ziemiaństwo polskie w XX wieku
Spichlerz w podwórzu majątku Lipskich w Lewkowie
Powyżej: Spichlerz w podwórzu majątku Lipskich w Lewkowie.

Wielka własność ziemska

Na terenie Polski w 1921 r. znajdowało się mniej więcej 19 tys. folwarków o powierzchni powyżej 50 ha, do których należało ok. 11,5 mln ha gruntów, co stanowiło 30 proc. ogólnej ich powierzchni. Przeciętna powierzchnia majątku wynosiła ok. 600 ha.

Rolnictwo polskie w okresie II Rzeczypospolitej było zadłużone. Najważniejsze tego przyczyny to m.in.: zniszczenia majątków po I wojnie światowej, niska opłacalność produkcji rolnej oraz wielki kryzys gospodarczy w latach 1929–1933. Część majątków była słabo zarządzana, a ich właściciele nie inwestowali w rozwój dóbr. Również obciążenia podatkowe wielkiej własności ziemskiej były wyższe niż w przypadku drobnych gospodarstw. Wielu właścicieli zalegało z podatkami na rzecz skarbu państwa, musieli wówczas parcelować swoje majątki. Dopiero działania podjęte przez władze państwowe, m.in. ustawa oddłużeniowa, oraz poprawa koniunktury pozwoliły na poprawę sytuacji majątków ziemskich tuż przed wybuchem II wojny światowej.